اثر مقادیر مختلف کربنات و سولفات کلسیم بر حرکت باکتری سودوموناس فلورسنس در ستون های شنی غیراشباع

خاک با ویژگی های فیزیکی و شیمیایی خود عامل مهمی در انتقال و پالایش باکتری ها محسوب می شود. کربنات کلسیم و سولفات کلسیم دو کانی مهم خاک در مناطق خشک و نیمه خشک هستند که تأثیر آنها بر حرکت باکتری ها در خاک مورد بررسی قرار نگرفته است. در این پژوهش اثر کربنات کلسیم با مقادیر صفر، 5، 10 و 20 درصد و سولفات کلسیم با مقادیر صفر، 5 و 10 درصد (در مخلوط با شن) بر حرکت باکتری سودوموناس فلورسنس در ستون های شنی با شرایط رطوبتی غیراشباع بررسی شد. طرح مورد استفاده، فاکتوریل دو فاکتوره در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار بود. مخلوط های مذکور را در سیلندرهای پیرکس به طول و قطر به ترتیب 20 و 7 سانتیمتر ریخته و شرایط ماندگار جریان غیراشباع در آنها ایجاد شد. سپس سوسپانسیون با غلظت 10و6 باکتری سودوموناس فلورسنس در سانتیمتر مکعب به صورت تزریق پله ای روی ستون ها اعمال شد. غلظت باکتری در سوسپانسیون خروجی تا حجم تجمعی خروجی 5 برابر حجم آب منفذی (pv) اندازه گیری شد. مقدار کربنات کلسیم و سولفات کلسیم بر میزان باکتری خروجی مؤثر بودند. بیشترین میزان خروجی باکتری مربوط به نمونة شاهد (شن) و کمترین میزان خروجی مربوط به سطح 20 درصد کربنات کلسیم بود. افزایش مقدار کربنات کلسیم سبب کاهش معنی دار میزان خروج باکتری از ستون های شن شد. اثر کربنات کلسیم بر آلودگی زه آب ستون ها در حجم های آب خروجی pv25/0، pv5/0، pv1، pv5/2 و pv5 در سطح آماری 1 درصد معنی دار شد، ولی اثر تیمار سولفات کلسیم برای هیچ یک از حجم های آب خروجی در سطح آماری 5 درصد معنی دار نشد. منحنی های رخنه بخوبی نشان دهندة کاهش میزان خروج باکتری با افزایش مقدار سولفات کلسیم و بویژه کربنات کلسیم بود. نتایج این تحقیق حاکی از قدرت بالای کانی های کربناته و سولفاته در پالایش باکتری های بیماری زاست، به طوری که می توانند موجب کاهش انتقال باکتری و آلودگی آبهای زیرزمینی شوند.